Asian Cup là gì? Giải vô địch bóng đá danh giá nhất khu vực châu Á

Ở cấp độ đội tuyển quốc gia, Asian Cup có lẽ là giải đấu mà người hâm mộ bóng đá Việt Nam ít được nghe tới nhất. Điều này đơn giản bởi VCK Asian Cup 2019 mới chỉ là lần thứ 2 đội tuyển Việt Nam góp mặt sau lần đầu được tham dự với tư cách là nước đồng chủ nhà vào năm 2007. Nhân đây tại sao chúng ta không thử tìm hiểu một chút về Asian Cup là giải gì cũng như lịch sử của giải đấu vô cùng hấp dẫn này.

Tìm hiểu về Asian Cup là gì?

Asian Cup là giải vô địch bóng đá châu Á cấp đội tuyển quốc gia có tên đầy đủ AFC Asian Cup, giải đấu quốc tế được điều hành trực tiếp bởi Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) với sự hiện diện của gần như tất cả các ông lớn trong khu vực. Có thể trước đây nhiều người thường nghĩ rằng Euro là giải đấu lâu đời nhất thế giới ở cấp châu lục, nhưng sự thật thì vinh dự đó lại thuộc về Copa América của châu Mỹ và xếp ngay phía sau chính là Asian Cup, giải đấu có tuổi đời lớn thứ 2 trong lịch sử.

Đội giành chức vô địch Asian Cup sẽ trở thành đại diện duy nhất cho châu Á tham dự cúp Liên đoàn các châu lục (FIFA Confederations Cup) diễn ra trước thời điểm khai mạc World Cup đúng 1 năm.

Asian Cup được tổ chức định kỳ 4 năm 1 lần bắt đầu từ giải đấu đầu tiên ở Hong Kong vào năm 1956 cho tới kỳ Asian Cup 2004 ở Trung Quốc. Tuy nhiên, không hẹn mà gặp cả Olympic và Euro đều được tổ chức vào các năm chẵn trùng với thời gian diễn ra Asian Cup. Trong hoàn cảnh đó, AFC buộc phải có sự thay đổi bằng cách đẩy Asian Cup lần thứ 14 khai mạc sớm hơn 1 năm so với dự kiến (2007) và các giải đấu sau đó sẽ rơi vào các năm lẻ. VCK Asian Cup năm 2007 cũng là lần đầu tiên giải đấu được đồng đăng cai bởi 4 quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á gồm Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và Malaysia.

Asian Cup 2019 tổ chức tại UAE nơi nổi tiếng với sự giàu có bậc nhất thế giới

Lịch sử các vòng chung kết Asian Cup

Mặc dù là châu lục rộng lớn và đông dân nhất thế giới nhưng không phải đội tuyển nào cũng có cơ hội được một lần nâng cao chiếc cúp vô địch Asian Cup. Ở thời kỳ đầu, các đội bóng thành công nhất có thể kể đến như Hàn Quốc với 2 lần vô địch vào các năm 1956, 1960 và Iran 3 lần vô địch các năm 1968, 1972, 1976.

Kể từ năm 1984 đánh dấu sự trỗi dậy mạnh mẽ của Nhật Bản và Arab Saudi khi cả 2 lần lượt thay phiên nhau ẵm trọn 7 trên tổng số 9 chiếc cúp vô địch. Nhật Bản giành 4 chức vô địch vào các năm 1992, 2000, 2004 và 2011 còn Arab Saudi cũng không chịu kém phần với 3 lần vô địch vào các năm 1984, 1988 và 1996.

Xen kẽ các lần vô địch của “tứ đại anh hào” kể trên là Kuwait năm 1980, Iraq năm 2007 và Úc năm 2015. Thật ra Israel cũng đã từng 1 lần vô địch Asian Cup năm 1964 nhưng sau đó bị trục xuất khỏi AFC vì cuộc chiến 6 ngày với các nước thuộc khối Ả Rập đành phải chuyển sang đầu quân cho Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA).

Có người đi thì sẽ có kẻ đến, nếu sự ra đi của Israel mang màu sắc của tôn giáo và chính trị thì với trường hợp của Úc họ tự nguyện gia nhập AFC với lý do không có đối thủ xứng tầm ở khu vực châu Đại Dương. Năm 2007, Úc chính thức trở thành thành viên trực thuộc AFC và chỉ 8 năm sau đội tuyển Úc lần đầu lên ngôi vô địch Asian Cup tại giải đấu được tổ chức ngay trên “xứ sở chuột túi”.

Khoảnh khắc đăng quang của đội tuyển Úc tại VCK Asian Cup 2015

Những điểm mới ở Asian Cup 2019

Asian Cup 2019 được tổ chức tại UAE là vòng chung kết bóng đá châu Á lớn nhất trong lịch sử với sự tham dự của 24 đội bóng. Các đội sẽ được bốc thăm chia vào 6 bảng đấu thay vì chỉ 4 như trước đây. Theo đó, 2 đội xếp nhất và nhì ở mỗi bảng sẽ giành quyền vào thẳng vòng 1/8, 4 đội đứng ở vị trí thứ 3 có thành tích tốt nhất sẽ được trao tấm vé vớt theo chân 12 đội xếp nhất nhì bước vào vòng đấu loại trực tiếp.

Điều lệ mới cũng quy định các đội tham dự Asian Cup năm nay sẽ có tất cả 4 quyền thay người. Tuy nhiên, quyền thay người thứ 4 chỉ được thực hiện khi trận đấu phải bước vào hiệp phụ.

Bên cạnh đó, sau khi được sự chấp thuận của FIFA và Uỷ ban Hiệp hội bóng đá quốc tế (IFAB), AFC đã quyết định đưa công nghệ Video hỗ trợ trong tài (VAR) vào áp dụng tại Asian Cup 2019, bất chấp những tranh cãi nổ ra ở World Cup 2018 cách đó chưa lâu.

Một chiếc cúp vô địch mới cũng sẽ được giới thiệu tại Asian Cup 2019 thay thế cho chiếc cúp cũ đã được trao từ năm 1956. Chiếc cúp mới này được thiết kế và chế tạo hoàn toàn bằng thủ công tại Anh, bởi thương hiệu mỹ nghệ hàng đầu thế giới Thomas Lyte.